نوشته‌ها

تاریخچه صنعت آسانسور در جهان

تاریخچه صنعت آسانسور در جهان

نیروی موتورهای هیدرولیک

آب! بالا کشیدن آب، اولین دل مشغولی انسان در عصر ورود به دوره کشاورزی روشمند بود. بعدها، این آب بود که به مدت دو قرن در بالا کشیدن اجسام به کمک انسان آمد. در آغاز انقلاب صنعتی آنگاه که آب به بخار تبدیل شد خدمتگزاری قدرتمند بود . بخار آب که نقش وزنه تعادل را بازی می کرد و کابین را بالا می کشید، از موتورهایی به صورت مرکزی با نصب شده در محل تأمین می شد. بخار آب واسطه ای برای بالا و پایین کشیدن یک پیستون در سیلندر، پیش راندن یک موتور رانش مستقیم و یا کشیدن یک کابل بود. نیروی آب می توانست بارهای عظیمی را بالا بکشد و کابلهای چندتایی آسانسورهای مسافربر را تا ارتفاعات زیاد و با سرعت بالایی جا به جا کند.

در طول دوره استفاده از سیستم هیدرولیک، صنعت آسانسور آموخت که چگونه با استفاده ماهرانه از وزنه تعادل و اکومولاتور، فشار آب را افزایش دهد. نیاز به پیستون و سوپاپ ، باعث رواج مواد و تکنیکهای جدیدی شد. آلياژهای جدیدی برای ساخت سیلندر پیستون و سوپاپها، برای استفاده در فشارهای بالا، ساخته شد و عملیات کم سر و صداتری را سبب گشت.

در ابتدا تنها بارهای بزرگ با سیستمهای هیدرولیک به آهستگی در اسکله ها، کارگاه ها و کارخانه های بریتانیا جابجا می شدند، اندکی بعد با تغییراتی جابجایی بارهای سبک بخش تجاری و پس از چندی، حمل و نقل مسافر با آسانسور با سرعت های بالا شد. حالا دیگر بارهایی جابجا می شد که در ابتدا در ذهن نمی گنجید. اگر انگلیسیها در خط مقدم توسعه بالابرها با سیستم هیدرولیک برای مصارف صنعتی و تجاری بودند اما این فرانسوی ها بودند که کاربردهای تازه ای برای آن در دنیای فرهنگ و تفریح و سرگرمی، یافتند و آن را در برج معروف ایفل و فروشگاه های بزرگ به کار گرفتند. سیستم هیدرولیک بار دیگر و در زمان سیستمهای برقی، گذشته افتخار آمیز خود را باز یافت، اما این بار روغن با آب جایگزین شده بود! در این زمان آمریکایی ها بودند که سیستم هوا – روغن را به سیستم تمام روغن، تغییر ماهیت داده و آن را در بالابرها به کار گرفتند.

سیستم هیدرولیک ابتدا در بخش حمل بار به کار گرفته شد اما با آمدن پمپنای کم صدا برای جا به جایی مسافر نقش چشمگیری بر عهده گرفت.

سیستمهای هیدرولیک رانش مستقیم

دو دستگاه اسانسور مسافربر Edeux غول پیکر که در نمایشگاه پاریس در سال ۱۸۶۷ به نمایش در آمدند. این بخش مورد توجه ۹ میلیون بازدید کننده از سراسر جهان قرار گرفت. در این زمان بود که فرانسوی ها واژه آسانسور را به کار گرفتند در حالی که انگلیسیها همچنان از واژه بالابر(lift)  استفاده می کردند.

پیستون ها و چرخ دنده ها

در شکل، آسانسور ساخت اوتیس – طاقت را می بینید که از یک مارپیچ فلزی محکم در بالا کشیدن، امتداد یافته است. این مارپیچ ۲۰ اینچ طول داشت. یک پیچ مهره بزرگ، قرقره ها را نگهداشته و روی مارپیچ حرکت می کند و به دور یک چرخ دنده مخروطی پیچیده می شود

کابین بزرگ چوبی که با همان پیچ مهره بزرگ پشتیبانی می شود، به دور مارپیچ پیچیده و بالا و پایین می رود. سرعت آن کم بوده و با یک دستگیره از داخل کابین کنترل می شود. اسانسور به یک ترمز خودکار اصطکاکی و درهای خودکار مجهز بوده و یک سیال سرعت آسانسور در هنگام پایین آمدن فرود آن را به تأخیر می اندازد. این آسانسور قیمت بالایی معادل ۲۵ هزار دلار داشت، تنها دو دستگاه از این آسانسور ساخته شد که یکی در نیویورک و دیگری در فیلادلفیا مورد استفاده قرار گرفت.

پیستون های کششی دستگاه ساخت وارنر تا ۸ طبقه کابین را بالا می برد و بعضی انواع آن تا ۱۲ طبقه توان بالا کشیدن کابین را داشتند. عملیات در کابین با کابل کنترل می شد و می توانست کابین را به آهستگی و نرمی و در سرعتهای بالا به پایان برساند. اکومولاتور، کار راندن کابین را بسیار راحت ساخته بود. نکته بسیار مهم این که محفظه روغنی آن در تقیه سر سیلندر قرار داشت .

تاریخچه سیم بکسل آسانسور در ایران

تاريخچه صنعت آسانسور در ايران

تاریخچه سیم بکسل آسانسور در ایران

تاریخچه سیم بکسل آسانسور در ایران

صنعت آسانسور جهان از زمانی که با نيروی برق کار می کند قدمتی يکصد و پنجاه ساله دارد، هر چند عمر بالابرها در جهان به بيش از ده هزار سال می رسد و اولين چرخ چاه خود از اولين بالابرها بوده است. مهمترين شرکت های توليد آسانسور در جهان اوتيس و شيندلر با قدمتی حدود يکصدو پنجاه سال می باشند.
اما صنعت آسانسور ايران قدمتی هشتاد ساله دارد. البته اگر گفته های بدون مدرک در مورد نصب آسانسور در کاخ گلستان توسط ناصر الدين شاه را ناديده بگيريم، اولين آسانسورها که آن هم البته اثری از آنها به جا نيست در پالايشگاه آبادان در دوران حکومت احمد شاه قاجار نصب شده است. اما آنچه مسلم و قابل بررسی است اولين آسانسور ها در ساختمان هايی که در زمان پهلوی اول ساخته شده است نصب شده و در ساختمانهای اطراف ميدان امام خمينی (ميدان سپه سابق) مثل باشگاه افسران ستاد ارتش، کتابخانه ملی آثار آن وجود دارد و بسياری از آنها توسط کارشناسان خارجی و به کمک نسل اول متخصصين صنعت آسانسور ايران نصب و راه اندازی شده است.

نسل اول ساختمانهای بيش از سه طبقه در ايران در دوران پهلوی اول و آپارتمان سازی بصورت امروزی از سال ۱۳۳۵ در دوران پهلوی دوم شروع شده است. بنابراين دوران رشد صنعت آسانسور ايران را زا سال ۱۳۳۵ به بعد بايد نامگذاری کرد.

ابتدا آسانسورها کامل و بسته بندی شده از خارج از کشور به ايران وارد شده است. ليکن بتدريج شرکتهای ايرانی فروش و نصب آسانسور در ايران بوجود می آيند و در سال ۱۳۴۵ اولين کارگاه توليد درب و کابين توسط اوکسن الکسانی با کپی برداری از روی درب و کابينهای شرکت های اروپايی بوجود می آيد.

در سال ۱۳۴۵ در طرح های وزارت مسکن و شهرسازی برای آپارتمان سازی برنامه ريزی شده و ايجاد شهرک های مسکونی در اطراف شهرهای بزرگ برای ساخت اولين کارخانه آسانسورسازی در ايران برنامه ريزی می شود.

در سال ۱۳۵۰ کلنگ ساخت اولين کارخانه آسانسورسازی ايران با نام ايران شيندلر در زمينی به مساحت چهل هزار متر مربع واقع در شهر صنعتی البرز قزوين به زمينی زده می شود و در سال ۱۳۵۳ اين کارخانه با ظرفيت اوليه توليد چهارصد دستگاه آسانسور تحت ليسانس شيندلر سوئيس به بهره برداری می رسد و بطور همزمان جهت پرورش نيروی متخصص در نصب آسانسورهای خود مبادرت به برگزاری دوره های کامل آموزشی تئوری و عملی نصب آسانسور می نمايد که در هر دوره حدود ۲۰ نفر تکنسين موفق به کسب مدرک مهارت نصب می شوند و اين دوره ها از سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۷ ادامه داشت و امروز دانش آموختگان آن دوره ها زبده ترين و کارآمدترين افراد در صنعت آسانسور در ايران می باشند و اغراق نمی باشد اگر از شرکت آسانسورسازی ايران شيندلر به عنوان مادر صنعت نوين آسانسور در ايران ياد کرد. همچنين بطور همزمان اولين کارخانه سازنده قطعات آسانسور در ايران با نام تسلا ــ ايران توليد خود را شروع می کند.

در سال ۱۳۵۴ کارخانه آسانسور و پله برقی ايران در ابهر تأسيس و مدتی بعد تحت ليسانس هاوس هان آلمان شروع به توليد می کند. شرکت اوتيس آمريکا نيز اقدام به خريد زمينی در شهر صنعتی ساوه نموده و برنامه ريزی برای تأسيس کارخانه می کند.

همچنين در سال ۱۳۵۵ شرکت توليدی ايران امباربا کارخانه توليد آسانسور خود را در شهر صنعتی رشت تأسيس و توليد آسانسور را تحت ليسانس امباربا اسپانيا آغاز می کند.

در کنار شرکت های توليدی فوق حدود سی شرکت نصب و فروش آسانسور هم در ايران تا سال ۱۳۵۷ دائر می شود که بعضی از اين شرکت ها نمايندگی فروش شرکت های فوق را در تهران و شهرستان ها دريافت می کنند. همچنين چهار يا پنج کارگاه توليد درب و کابين هم ايجاد می شود که شرکت های فروش و نصب آسانسور را ياری می دهند. بدين ترتيب تا قبل از بثمر رسيدن انقلاب و ضعيت صنعت آسانسور ايران بشرح فوق است.

پس از انقلاب:

کار شناسان خارجی از ايران می روند و ايران تحريم اقتصادی می شود و واردات قطع می شود.
۱- شرکت ايران شيندلر که بيشتر سهام آن متعلق به بانکهاست با ملی شدن بانک ها عملاً دولتی می شود و توسط وزارت مسکن و شهرسازی اداره می شود.
۲- شرکت آسانسور و پله برقی ايران که سهام آن خصوصی است با عدم ورود آسانسور از خارج تعطيل می شود.

۳- پروژه اوتيس آمريکا نيمه کاره باقی می ماند. زمين آن در شهر صنعتی ساوه و دفتر فروش آن در تهران مصادره می شود و وزارت بازرگانی عهده دار اداره آن می شود.

۴- شرکت ايران امباربا که با سرمايه گذاری بانک صنعت و معدن و سرمايه گذار خصوصی ايجاد شده با خروج سرمايه گذار خصوصی از ايران توسط بانک صنعت و معدن اداره می شود

شروع جنگ:

پس از انقلاب در سال ۱۳۵۹ جنگ ايران و عراق آغاز می شود و عملاً آپارتمان سازی به جز در موارد ضروری تعطيل می شود، و در نتيجه آسانسور ايران رو به رکود می رود. چون ايران در محاصره اقتصادی واقع شده است قطعات آسانسور مورد نياز در ايران ساخته می شود، بسياری از قطعات که در گذشته ساخت آن قابل بررسی هم نبود در سال های بعد از انقلاب در ايران ساخته می شود.

خاتمه جنگ و دوران بازسازی:

بلافاصله پس از پايان جنگ در سال ۱۳۶۷ صنعت ساختمان در ايران شروع به رشد می کند و بالنتيجه صنعت آسانسور ايران نيز به حرکت در می آيد. ليکن بدون حضور شرکت هايی که قبل از انقلاب در ايران سرمايه گذاری کرده اند، بغير از شرکت ايران شيندلر که هنوز تحت ليسانس شيندلر سوئيس فعال است.
پس ازجنگ تا به امروز شش شرکت توليد کننده آسانسور در ايران که دارای مجوز از وزارت صنايع و معادن هستند فعال بوده اند:
۱- شرکت ايران شيندلر تحت ليسانس شرکت شيندلر سوئيس در شهر صنعتی قزوين ( اين شرکت اکنون به شرکت سرمايه گذاری شاهد تعلق دارد).
۲- شرکت آسانسور و پله برقی گيلان ( ايران امباربا سابق در سال ۱۳۸۰ منحل شده است).

۳- شرکت گستره طوس در مشهد.

۴- شرکت اطلس تک در تهران.

۵- شرکت آسانسورسازی دماوند در تهران و دماوند.

۶- شرکت آسانسور و پله برقی افرند در تهران.

همچنين بيش از يکهزار شرکت نصب و سرويس ( واحد طراحی موتاژ) در سراسر ايران مشغول بکارند که کارشان فروش و مونتاژ و سرويس دهی به آسانسور است.
تعداد يکصدو بيست کارگاه کوچک و بزرگ در سراسر ايران بکار ساخت درب کابين و قطعات آسانسور مشغولند.
تعدادی نمايندگی فروش آسانسورهای وارداتی از جمله اوتيس، تيسن، کونه، گلداستار، فوجی، ام پی و …
چند واحد خدمات فنی مهندسی.
مجموعه صنعت آسانسور و پله برقی ايران را تشکيل می دهند.